نویسنده :
حامد فتحی نوازنده و مدرس گیتار
info@hamedfathi.com
در این مبحث نگاهی به انواع ناخن ها – فرمهای رایج و شیوه سوهان زدن میپردازیم. شاید برای بسیاری از نوازندگان گیتار در سطوح مختلف همیشه شیوه سوهان زدن و فرم دهی به آن یک مساله بوده و یا اصلا به آن اهمیتی نداده! و نکته قابل تامل تجربیاتیست که هر نوازنده ای خود بدست می آورد . اما بدون هیچ شکی یکی از مهمترین دلایل نداشتن صدای خوب در میان نوازندگان گیتار کلاسیک ایران عدم توجه به ناخن ها و
انوع صداییست که میتوان از ناخن گرفت.
شاید کمی عجیب باشد که رعایت این نکته آیا تا به این حد اهمیت دارد ؟
ذکر این نکته از مستر کلاسهای فلورین کنیل کافیست که وی در مقابل سوالی که مشکل نوازندگان گیتار کلاسیکی که در کلاس شما حضور داشتند چه بود و وی در پاسخ گفت:
شاید عموما ،البته مشکل است بگوییم عموما چون هر هنر جو فرق میکند اما اگر بخواهم مشکل کلی و عمومی را بگویم آن مشکل صدا دهی میباشد
صدا؟
بله.آگاهی نداشتن از تنوع ، گوناگونی و تفاوت صدا دهی
, یکی از شیوه های استفاده از تنوع صدا جدا از حرکات دست راست ( پونتیچلو – تاستو و عادی ) استفاده از زوایای مختلف ناخن در بدست آوردن صدای مورد نظر است.
این نکته برای یک نوازنده گیتار کلاسیک بسیار مهم میباشد.
کیفیت صدا و رنگ امیزی توسط دست راست بوجود می آید و نکاتی وجود دارد که در رنگ و جنس صدای برخواسته از شما موثر است:
۱=طول و شکل ناخن
۲= انتخاب ضربات آپویاندو ویا تیراندو
۳= استیل دست راست و زاویه تماس انگشتان با سیمها
۴=میزان فشار بر روی سیمها
۵=اماده ساختن انگشت بر روی سیم و سپس رها سازی
۱= انواع ناخن
در کتاب آموزشی از اسکات تنانت میتوانیم انواع فرمهای ناخن را ببینیم. اما در این مثالها اشاره ای کوتاه تنها به چند نوع شکل و فرم ناخن شده که شاید جوابگوی همگان نباشد .
اما در کل ناخنها را به چهار شکل اساسی تقسیم کرده است:
A= کمانی
B= صاف و تخت
C= خمیده به پایین
D= خمیده به بالا
شکل شماره ۱ :
برای دیدن تصویر بزرگتر کلیک کنید
هر کدام از این فرمها شیوه خاص سوهان زدن خود را دارند که در ادامه توضیح میدهیم.
۲= طول ناخن ها
در کتاب اسکات تنانت میخوانیم:
برای به اندازه مطلوب در آوردن ناخن ها انگشت خود را افقی بگیرید و سپس سوهان را بصورت قائم بر روی آن قرار دهید اگر ناخن و سر انگشت همزمان با سوهان تماس پیدا کنند طول ناخن مناسب است اگر برای تماس همزمان مجبور شوید انگشت را به سمت جلو یا عقب کج کنید ناخن با خیلی بلند یا خیلی کوتاه است .
دانلود کنید – کلیپ تصویری از اسکات تنانت در این زمینه
شکل شماره ۲ :
اما نکاتی در این مورد وجود دارد :
این کتاب مسلما برای هنرجویان گیتار کلاسیک مدون شده است اما باید بدانیم که در زمینه اموزش گیتار کلاسک در جهان متدهای مختلفی وجود دارد بعنوان مثال برخی از اساتید در نقاط مختلف دنیا مخالف با اجرای تکنیک آپویاندو میباشند و برخی موافق هر دو !
استیل دست راست نیز بسیار متفاوت است نوازندگانی که علاقه به تیراندو نوازی دارند ضربات آپویاندو و تیراندو انها کاملا صدایشان یکی است .
این تکنیک یکی از سخت ترین تکنیک های گیتار میباشد که شما سعی نمایید جنس صدای تیراندو نوازیتان را بسیار شبیه آپویاندو نمایید و خود نیازمند یک سری تمرینات خاص میباشد که در این مبحث نمیگنجد. ایجاد رنگ صدای مورد نظرتنها از طریق آپویاندو و یا تیراندو زدن نمیباشد بلکه با فرمی خاص از سوهان زدن شما میتوانید صداهای متفاوتی را تولید نمایید.
برخی از نوازندگان برجسته گیتار کلاسیک مانند شارون ایزبین از تکنیکی تیراندو نوازی بسیار استفاده میکند .
و یا شاید توجه کرده باشید برخی از نوازندگان ناخنهایی بسیار بلند دارند و بلندی ناخن ربطی بر تکنیک آنها ندارد نمونه بارز آن یاماشیتا که یکی از تکنیکال ترین نوازندگان گیتار کلاسیک میباشد و یا دیوید راسل که سبک خاص خود را دارا میباشد.
بطور کل میتوان این تفکر را در دو نکته خلاصه کرد :
۱=استفاده از گوشت و ناخن در هنگام نواختن
۲= استفاده از ناخن در نواختن
البته حالت سومی هم وجود دارد اما بسیار محدود و انهم نوازندگی بدون ناخن میباشد که شاید در نظر غیر ممکن باشد اما وجود دارد .
مورد اول یعنی استفاده از گوشت و ناخن محبوبترین نوع از ضربه زدن میباشد پس در برای اجرا باید ناخنهایی با طول مناسب داشته باشید ناخنهای بلند مانع ازسهولت در اجرا میشود.از جمله طرفداران این سبک میتوان به پدر گیتار کلاسیک آندره سگوویا اشاره کرد که هرچند وی در دوران نوازندگیش چندین بار استیل دست خود را عوض کرده بود اما وی نوازندگی با گوشت و ناخن را موجب پدیدار شدن صدایی دلنشین از گیتار میدانست.
اما در مورد دوم و استفاده از ناخن به تنهایی شما میتوانید ناخنهایتان را اندکی بلنتر نموده جنس صدای متفاوت از نوع اول را دارا میباشد که شاید مورد دلخواه شما نباشد بعنوان مثال یاماشیتا
دست راست یاماشیتا
اما کدامیک را باید انتخاب کرد :
مهمترین نکته اینست که اگر شما هنرجوی گیتار کلاسیک هستید و میتدی بهیچ عنوان از فرم شماره دوم استفاده نکنید ! یکی از مشکلات شایع در ابتدای یادگیری در میان هنرجویان نداشتن تفکر در زمینه شکل دهی و طول ناخن میباشد بشخه توصیه میکنم تا در ابتدا هنرجویان ناخنهایشان را بسیار کوتاه نمایند دلیل این کار :
یادگیری این نکته که برای ضربه زدن باید از مفصل اول انگشتان کمک گرفت ( این نکته در مقالات گذشته بررسی شد میتوانید مطالعه نمایید) اما با داشتن ناخنهایی بلند هنرجو همیشه به اشتباه سعی میکند تا با ناخن ضربه بزند و اکثر سیم را میکشد نه اینکه سیم را بنوازد و این کار استیل دست راست وی را برهم میزند. بالاخص در نواختن ضربات شست که بجای استفاده از گوشت دست از ناخن استفاده میکنند که صدای خوبی نیز تولید نمیکند . که شاید عدم تطابق فیزیکی پوست با سیمها و نازک بودن پوست دست موجب اذیت شدن وی در هنگام نواختن شود که سعی مینماید این اتفاق را با استفاده از ناخن جبران کند!
پس برای جلوگیری از اینکار بهتر است ناخن ها را کوتاه نمایید!
وسعی کند تا با گوشت دست و ناخن ضربات را بصدا در آورد که یاد دادن این نکته بر عهده هر استاد خوب گیتار میباشد.
اما اگر شما سالهاست که نوازندگی میکند و استیل مناسب خود را یافته اید میتوانید به سراغ فرمهای مختلف نیز بروید بالاخص استفاده تنها از ناخن برای نواختن .
میتوانید به استیل دست راست و ناخنهای و استفاده از تکنیک تیراندو و یا آپویاندو نوازی در میان نوازندگان برجسته گیتار توجه کنید.
بعنوان مثال اجرای قطعه قویون بابا از لی جی و استیل دست راست وی بسیار جالب میباشد.
ویا کلیپ تصویری از شارون ایزبین – دیوید راسل – باروئکو و غیره توجه کنید .
برخی اوقات دیدن اجراهای مختلف از نوازندگان برجسته نوازندگی خود کلاس آموزشی جالب و بوجود آمدن سوالات بسیاری در زمینه تکنیک و غیره میباشد. اما بهیچ عنوان سعی نکنید تا از کسی تقلید نمایید .
در ابتدا باید استاندارد و شیوه مطلوب هر چیزی مورد توجه قرار بگیرید چه در استیل و چه در سایر تکنیکها
پس به جواب سوال اولمان در ابتدای این مقاله رسیدیم :
اسکات تنانت و کتابش Pumping Nylon مخاطبش هنرجوی گیتار کلاسیک میباشد وی در انجا شیوه و روش معمول ومرسوم شکل و فرم و سوهان زدن را توضیح میدهد که شما بایستی از آن پیروی نمایید.
در مطلب بعدی بسراغ دیگر نکات در زمینه ناخن یک نوازنده گیتار کلاسیک و همچنین فلامنکو خواهیم رفت.
در انتها شاید جاب باشد تا فرم ناخن های یکی از برترین نوازندگان حال گیتار کلاسیک را ببینید . این اجراهای زیبا و طنین و صدای خاصی که نوازندگی دیوید راسل دارد شاید یکی از دلایلش شیوه و فرم خاص نان هایش میباشد .
برای دیدن تصویر بزرگتر کلیک کنید
برای دیدن تصویر بزرگتر کلیک کنید
در ادامه به سراغ نکات دیگری در زمینه فرمهای ناخن و نحوه شکل دادن و سوهان زدن آن میپردازیم. مهمترین نکته در اینکه چه قسمتی از ناخنهایتان را باید سوهان زده و شکل دهید اینست که با چه زاویه ( دست راست ) سیمها را به ارتعاش در می آورید پس باز هم به نکته اول در آموزش بر میخوریم استیل دست راست یک نوازنده گیتار.
با توجه به شیوه مخصوص نشسن در سبک کلاسیک و مهم بودن صدای ناخن و صدایی که از سیمها بر میآید شیوه سوهان زدن ناخنهایتان نیز باید به همان صورت باشد .
بعنوان مثال ناخنهای شکل ۱ و ۲ در هنگام ضربه زدن با سیمها درگیری بیشتری دارند و همین موجب ایجاد مقاوت در هنگام رهاسازی سیم میشود و صدای جالبی را از خود بروز نمیدهد – تصویر ۱
اما در این ذکر یک نکته نیز لازم میباشد.
در نوازندگی گیتار فلامنکو صدا دهی که مورد نظر میباشد برخواسته از نوع نکنیک های دست راست میباشد و فرق اجرای یک قطعه کلاسیک توسط یک فلامنکو کار با یک نوازنده کلاسیک و بلعکس ( جدا از دیگر خصوصیت ها مانند کمپاس و غیره ) اینست که بسیاری از فلامنکو کاران فرم و شیوه ناخنهایشان تصویری شماره ۱ میباشد . هر چند در هیچ یک از متدهای اموزشی گیتار فلامنکو نمیتوان قسمتی را در مورد نحوه سوهان زدن یافت ! و اگر بیابیم امریست نادر .
در حالیکه در تمامی متدهای موجود گیتار کلاسیک یکی از مهمترین بخشها در هنگام شروع شیوه و نحوه فرم دادن به ناخن ها میباشد.
پس متوجه شدیم تفاوت کاملا خاص در استیل دست راست موجب صدادهی متفاوتی جدا از نوع گیتار میشود و تنها صدای گیتار موجب خاص بودن صدای تولید شده نمیباشد.
به این سه کلیپ توجه کنید – صدای تولید شده و نحوه ضربه زدن سیمها :
فیلم ۱- اسکار هررو – گیتار فلامنکو
فیلم ۲ – پاکو دلوسیا – گیتار فلامنکو
فیلم ۳ – آرون شیرر- گیتار کلاسیک
به این عکسها توجه نمایید :
هر چند در میان نوازندگان گیتار کلاسیک نیز استیل های متفاوت موجب صدای خاص خود میشود و یکی از زیبایی های نوازندگی گیتار و بالاخص سبک کلاسیک میباشد .
به این عکس توجه نمایید:
سگوویا و سه عکس از جولیان بریم با سه فرم ناخن متفاوت در دوره های از نوازندگی وی :
برای دیدن تصویری بزرگتر – کلیک کنید
اما دو نوع دیگر از فرم شکل دهی به ناخن :
شکل شماره ۳ محبوبترین و متداولترین نوع شکل دهی به ناخن ها میباشد اگر در مقاله قبلی از فرم ناخن های دیوید راسل شگفت زده شده اید باید گفت که وی نیز از همین فرم استفاده کرده اما با بلندی و طول ناخن بیشتر . چرا که این شیوه بیشتر در میان نوازندگانی گه به فرم تیراندو نوازی علاقمندند وجود دارد در حالیکه در شکل شماره ۴ مقاوت ناخن و سیمها به حداقل رسیده و سرعت بیشتر انگشتان پیدا میکنند و بیشتر در آپویاندو نوازی بکار میرود اما این شیوه نیز مهارت خاص خود را میطلبد چرا که سرعت رها شدن سیمها بیشتر است در نتیجه نوازنده باید این مورد را کنترل نماید.
برای مثال میتوانید با دیدن این کلیپ تصویری از شیوه تیراندو نوازی ( که یکی از شیوه های تیراندو نوازی میباشد ) توجه نمایید.
کلیپ تصویری از امانوئل روسفلدر
اما نکته دیگر :
یک نوازنده حرفه ای از تمامی سطوح ناخن های خوددر هنگام نواختن استفاده میبرد . بسیاری از نکات آموزشی قابلیت بیان از طریق کتاب و یا نوشته را ندارد و باید بصورت عملی آنرا آموزش داد .
در شیوه آموزش گیتار کلاسیک توسط کانن گایزر ( یکی از اعضای کوارتت گروه لس آنجلس گیتار ) میبینیم که در فیلم آموزشی بیش از ۳۰ دقیقه به شیوه زدن ضربه توسط ناخن – سطح تماس – از هنگام ضربه زدن تا لمس سیم و رها ساختن صحبت شده و شیوه سوهان زدن
و فرم دهی را مورد آنالیز قرار میدهد .
Related posts:
- Redmond O’Toole گیتار نوازی همانند ویلونسل
- Jorge Morel آهنگساز و نوازنده گیتار کلاسیک
- Eva Fampas نوازنده گیتار کلاسیک
- رموز عالی نواختن-بخش اول- Tone
- پوخول و نوازندگی بدون ناخن
- جان ویلیامز و نکاتی در زمینه صدادهی در گیتار کلاسیک
- چگونگی شکل دادن و مراقبت از ناخن
- تکنیک خفه کردن سمیهای باس در گیتار کلاسیک – دمپ
- ناخن گیتاریستهای فلامنکو
- آنا ویدویک نوازنده برجسته گیتار کلاسیک