نویسنده : حامد فتحی 3654 10151652421623109 2116789998 n 300x300 سبک های مختلف نوازندگی گیتار
www.hamedfathi.com
این مقاله در ماهنامه هنر موسیقی بچاپ رسید .

شاید بتوان در یک تقسیم بندی کلی،سبک های موسیقی را به دودسته تقسیم کرد:

موسیقی جهانی وموسیقی محلی (فولکلوریک).موسیقی جهانی شامل سبک هایی ازموسیقی است که با معیارهای استاندارد موسیقی شامل اصول هارمونیک وسازبندی،فارغ از مرزبندی جغرافیایی،همگونی داشته باشد،مانند موسیقی کلاسیک. اما درموسیقی های محلی ملل مختلف، دربسیاری موارد،شاخصه هایی وجود دارد که با فرهنگ خاص مردم آن نواحی همسازاست و چه بسا از دیدمردمان دیگر،چندان مقبول نباشد.مانند اختلاف زبان ومذهب.درموسیقی دسته دوم،سازهانقش مهمی درمعرفی شخصیت آن سبک خاص موسیقی دارند وگیتار ازجمله سازهایی است که درانواع مختلف موسیقی فولک،همچون فلامنکو،جزوکانتری حضوری پررنگ داشته است. دراین نوشتار سعی بر این است که به معرفی سبک های مختلف گیتار پرداخته شود.چرا که به صرف فراگیری تکنیک های نوازندگی گیتارواجرای قطعات مختلف، بدون علم وآگاهی کافی نسبت به خصوصیات یک سبک،نمی توان به اصل نوازندگی دست یافت.بانگاهی اجمالی به زندگی نوازندگان برجسته گیتار،میتوان دریافت که درک ودانش بالای آنها از موسیقی وسبک مورد نظرشان،یکی از مهمترین عوامل تأثیرگذاردر نوازندگیشان بوده است.البته تشریح مشخصه های هریک ازسبک های گیتار،خود مستلزم مقاله ای جداگانه است.

به طورکلی سبک های اصلی نوازندگی گیتارعبارتند از:

کلاسیک (Classic) فلامنکو(Flamenco) جزJazz)) راک Rock)) پاپ(Pop)

گیتاررامی توان ازلحاظ ساختار به دودسته کلی تقسیم کرد: ۱٫آکوستیک ۲٫الکیریک

گیتارهای آکوستیک شامل: الف :گیتارهای باسیم نایلونی(گیتارکلاسیک- فلامنکو)

ب:گیتارهای با سیم مفتولی (گیتار آکوستیک واوویشن)،همچنین گیتار های ۱۲سیم که۶جفت سیم دارند(که ۶تاسیم اصلی هرکدام با یک سیم نازکترکوک می شود(در یک نت یایک اکتا وبالاتر)می باشند.در سبکهای کلاسیک وفلامنکو،تنها ازگیتارمعروف به گیتار کلاسیک استفاده می شودکه از لحاظ ساختار(جنس چوب ورنگ صدا)اختلافی جزیی با هم دارند.اما در بقیه سبکهای فوق،انواع مختلف گیتارمورد استفاده قرارمی گیرند.

گیتارکلاسیک

گیتار کلاسیک ریشه در تکنیک ها وتمریناتی دارد که نوازندگان وآهنگسازان در طی سالیان متمادی رعایت کرده اندوباگذشت زمان،به آنها وفادارمانده اند،قطعات مربوط به این سبک ، مشخصاً ازارکان ساختاری موسیقی کلاسیک پیروی می نماید.

موسیقی کلاسیک به مطالعه وپژوهش نیاز داشته وشنونده بایداز انواع دوره های کلاسیک یعنی رنسانس،باروک،کلاسیک،رمانتیک،نئوکلاسیک،مدرن وآوا نگاردوفرم های مختلف این موسیقی شناخت داشته باشدوبه نوعی نوازندگی در این سبک،علاوه برتمرین وکسب تکنیک بالا،نیازمند مطالعه در زمینه های فوق می باشد.طی کردن دوره های آموزشی منظم واصولی برای بدست آوردن مهارتهای تکنیکی نوازندگی در این سبک الزامی است.

نوازندگی گیتار کلاسیک به دوقسمت تقسیم می شود:

۱٫تکنوازی(Solo)،دونوازیDuett))،

سه نوازیTrio))،چهارنوازیQuartet))

۲٫کنسرتوConcerto))باارکستر

استفاده از متدهای آموزشی نوازندگی گیتارکلاسیک برای کسانیکه قصد نولختن گیتار در سایر سبکها را دارند،دراغلب موارد ضروری میباشد.

نخستین آهنگسازان گیتار،موسیقیدانهای سبک کلاسیک بودند که پایه ریزان این سبک از موسیقی برای ساز گیتار شناخته میشوند.شاید اشاره ای به تاریخچۀ این سبک و آهنگسازان و نوازندگان تاثیرگذارآن خالی ازلطف نباشد.

اواخرقرن ۱۸ وآغاز قرن۱۹ را میتوان دوران تحول ساز گیتارنامید.تحولاتی همچون تبدیل گیتارازپنج سیم به شش سیم،سیمهای جفت به تک سیم،کوک جدیدوهمچنین شیوه های جدید در ساخت ساز.دوران شکوفایی گیتارکلاسیک رامیتوان سده ۱۹ نامید که مرهون شخصیتهایی همچون:فرناندو سور،مائورو جولیانی،دایونیسیو اگوادو،فرناندو کارولیوفرانسیسکوتارگا بوده است.در ادامه به معرفی تعدادی از شخصیتهای مهم این سبک میپردازیم:

فرناندو سورFernando Sor

(۱۷۷۸ – ۱۸۳۹)

یکی ازبرترین آهنگسازان گیتار؛مبدا تکنیکهای بسیار برای گیتاروتمرینهای مختلف برای رشد تکنیک در نوازندگی گیتارکلاسیک.

رسالۀ شیوۀ گیتارنوازی اوکه حاصل تجربیات اودرامرنوازندگی بود،یکی ازبرترین منابع آموزشی گیتاردرزمان خودمحسوب می شد.این رساله دارای بیش از۶۳اپوس میباشد که عمدۀ آنهابرای گیتارتنظیم شده است.سور،به حق شایسته عنوان بتهوون گیتاربود.

مائورو جولیانیMauro Giuliani

(۱۸۲۹ – ۱۷۸۱)

آثارمهم وقابل توجه اوعبارتنداز:

سه کنسرتوگیتار،یک دورۀ فانتزی گیتارتنهاازشماره های۱۱۹تا ۱۲۴،چندسونات برای

ویولون-گیتاروفلوت-گیتار،یک پنج نوازی(کوئینتت)برای گیتاروسازهای زهی به شمارۀ۶۵،چندمجوعۀ آوازی باهمراهی گیتار.همچنین چندین اثر سمفونیک نیزبرای اجرابا دوگیتارتنظیم کرده وازاوتعداد زیادی اثرآموزشی وتمرینی به جای مانده است که دربین تمام آنها،کتاب آموزشی شمارۀ۱هنوزهم توسط معلمین گیتارمورداستفاده قرارمیگیرد.

فردیناندوکارولیFerdinando Carulli

(۱۷۷۰-۱۸۴۱)

اودر ابتدا نوازنده ویولون سل بود،اما شیفته گیتارشدوخود اقدام به فراگیری آن نمودوبه بالاترین سطح از نوازندگی دست یافت.اجراهای مختلفی که در سراسراروپا داشت با تشویق بسیارروبروشد.

شاید بتوان گفت کارولی،با بیش از۴۰۰اثرکه شامل قطعات مختلف وروش کامل آموزش گیتار(که برای اولین بارصورت می گرفت) یکی از مطرح ترین شخصیت های گیتارکلاسیک بوده است.

فرانسیسکوتارگاFransisco De Asis Tarrega

(۱۸۵۲-۱۹۰۹)

نوازنده بزرگی که با تکنیکهای بدیع وروشی جدیددرنوازندگی گیتارکلاسیک، به همراه تصنیف قطعات بسیارزیباکه روح هرشنونده ای رامحسورمی ساخت،اعتباری شگرف به این سازبخشید،سازی که تا آن زمان بی اهمیت وکم ارزش شنا خته می شد.قطعات معروف «خاطرات الحمرا»و«کاپریچیوعرب»از آثار اوست که قطعۀ اول،جزومحبوب ترین قطعات در بین نوازندگان گیتارکلاسیک می باشد.

آندره سگوویا Andres Segovia

(۱۸۹۳-۱۹۸۷)

بدون شک نوازندگان گیتار کلاسیک حال حاضر،مدیون یک نفرهستند:آندره سگوویا.کسی که به جرئت میتوان گفت نوازندگی گیتار کلاسیک وارتقا آن به یک ساز اصلی ارکستر،حاصل فعالیتهای او می باشد.با همت این نوازنده معاصربود که تدریس سازگیتاربه عنوان یک ساز مهم،مانند پیانو و ویولون دردانشگاه ها وسایرمراکزموسیقی مطرح شدوروشهای نوین تدریس راپایه ریزی نمود.اوچنان اعتباری به این سازبخشید که درهیچ دوره ای دیگرکسی به این مهم دست نیافته بود وگیتارتوانست بعد ازسالها خود رااززیر سایه سنگین سازهای دیگربیرون بکشد.

ازنوازندگان برجستۀ امروزاین سبک می توان به جان ویلیامز(John Williams)،په په رومرو(Pepe Romero)،جولیان بریم(Julian Bream) ونارسیسو یه پز (Narciso yepes) اشاره کرد..

گیتارفلامنکو

فلامنکو هنری ناب وذاتاً اسپانیایی است.درمورد ریشۀ لغوی فلامنکوبحث های بسیاری است، اما درمورد ریشه های این موسیقی میتوان گفت کولیان خانه به دوشی بودند که طی قرون مختلف در سرتاسردنیا پراکنده شده بودند ویک دسته ازآنها پا به سرزمینی گذاشتند که خط تلاقی میان فرهنگ شرق وغرب بود.موسیقی،جزولاینفکی اززندگی روزمره کولی ها بود. هرچند با فقروسختی زندگی خود را سپری می کردند،اما شادی وغمهای خود را باآوازهای سوزناک ورقصهای منحصربفرد خودبروز می دادندوهمین نغمه ها ورقصها،ساختارموسیقی فلامنکوی امروزی راشکل دادند.

فلامنکومشخصا دارای سه رکن اساسی است:

کانته(آواز)Cante

بایله(رقص)Baile

گیتارا(گیتارنوازی)Guitara

کانته یا آواز،درواقع مشخص کننده هارمونی خاص این موسیقی بوده وتوسط گیتار همراهی می شده است که بعدهاتکنوازی گیتارفلامنکوبه شکل امروزی آن،برپایه های بنا شده قبلی بسط داده شد.بسیاری ازنوازندگان برترگیتارفلامنکومعتقدند که روح وجوهرۀ موسیقی فلامنکو درکانته نهفته است ویک نوازنده هیچگاه نبایدازریشه ها دورشود.

بایله یا همان رقص مخصوص فلامنکو،نمایانگرهیجانات ریتمیک این موسیقی استوبسیاری از تکنیکهای تکنوازی خاص گیتاردراین سبک،به دلیل ایجاد امکان همراهی گیتاربا این رقص ابداع شده است.ازویژگیهای این موسیقی میتوان به دستگاهی بودن آن،که دراصطلاح آن را توکه(Toque)می نامند،اشاره کردوهمچنین وجودالگوهای ریتمیک خاص به نام«کومپاس Compas»دردستگاههای مختلف آن.هرچندبامرورزمان ازنظرهارمونی وتکنیکهای نوازندگی گیتار،تغیرات گسترده ای دراین سبک ایجادشده وبه شاخه فلامنکو سنتی وفلامنکو مدرن تقسیم شده است،اماخاصیت دستگاهی بودن خود راکه به نوعی اصالت این موسیقی است،حفظ نموده است.

تا قبل ازقرن ۱۹فلامنکومحدودبه آوازوصدای ریتمیک کف زدن(پالماسPalmas)بودوبه تدریج ازقرن ۱۹به بعدگیتارورقص جایگاه خود رابه عنوان عناصراصلی این نوع موسیقی پیدا نمودند.همانطورکه اشاره شددرابتداسازگیتارتنهانقش همراهی کننده دررقصهاوآوازها را دارا بوده ودرچنددهۀ اخیربودکه هنرتکنوازی گیتارفلامنکوباحضورنوازندگانی چون «پاکو دلوسیا»به طورجدی مطرح وتثبیت شد.

ازپیشگامان نوازندگی گیتارفلامنکومی توان به:

رامون مونتایا(Ramon Montoya)،نینوریکاردو(Nino Ricardo)،سابیکاس(Sabicas)،اشاره کردوازنوازندگان برجستۀ حال حاضربه پاکودلوسیا (Paco De Lucia)،ویسنته آمیگو(Vicente Amigo)اشاره کرد.

گیتار جز

سبک جزرامی شود به قاطعیت فریاد آزادیخواهانه سیاهان دانست.موسیقی که با ویژگیهای خاص خود،به یکی ازمحبوبترین سبکها تبدیل شده است.درخصوص تاریخچۀ این موسیقی میتوان گفتموسیقی جزدرحدودسالهای۱۹۵۸ درمنطقه New Orleans آمریکا شکل گرفته است.ازلحاظ ساختارموسیقایی،ریشۀ جزرابایددرسبکهای رگ تایم(Ragtime) و بلوز(Blues)جستجوکرد.خیلی ها میان بلوزوجزتفاوتی قائل نمی شوند،درحالی که گستردگی جزدرمقایسه با محدودیتهای بلوزقابل مقایسه نیست.به طور کلی میتوان گفت که در موسیقی جز،نوازنده یاآهنگسازدرعین رعایت چهارچوبهای ساختاری،محدودیت خاصی دربیان فکروایدۀ خود ندارد وهمین موضوع،باعث گستردگی ودرعین حال پیچیدگی مشخصات هارمونیکی این سبک میگردد.

جزدارای زیرشاخه های مختلفی است که میتوان به هات جز«Hot Jazz» باپ«Bop» ودیسکی لند«Dixy Land» اشاره نمود.

ازبنیانگذاان وپیشگامان این سبک میتوان ازچارلزبادی بولدن (Charles Buddy Bolden) (1877-1931) جوکینگ اولیور(Joe King Oliver)(1885-1938)لوئیاستاچ موآرمسترانگ(Louis Satchmo Armestron)(1901-1971)نام بردکه سهم بسزایی در ارتقای آن داشتند.

جزیکی ازسبکهای محبوب نوازندگان گیتارنیز می باشد.شاید دلیل این امر،آزادی بسیاری

است که این سبک به نوازنده می دهد.برخلاف سبکی مانند کلاسیک که نوازنده محدود به اجرای قطعه می باشد،درسبک امکان بداهه نوازی برروی تم اصلی قطعه به نوازنده داده می شود وخیلی اوقات آنچه می شنویددریک لحظه وباتکیه براحساسات نوازنده خلق شده که نشات گرفته ازتکنیک نوازندگی بالاودرک ودانش موسیقی یک نوازنده جزاست.

جان مک لافین (John McLaughin)، ال دی میولا (al di miola)وس مونتگومری (Wes Montgomery)

گیتار راک

منشأ راک اولیه رابایددردهۀ۱۹۵۰،یعنی بعد ازجنگ جهانی دوم جست.تألمات روحی و سرخوردگیهای ناشی ازجنگ وبرخورد نسل جدید با تفکرات سنتی حاکم برجامعه، موجبات خشم وعصیان درجوانان آن دوره شده بود که باید به طریقی بروز پیدا می کرد ودر این راه موسیقی نقش موثری راایفا نمود وسبکی رابوجودآورد که درابتدا «راک اند رول» وسپس به اختصار«راک» نام گرفت وسازگیتار،باتوجه به تغیراتی که درآن انجام شده بود وبا صدای خاص همراه با افکت های مخصوص به خود،حال وهوای خاصی به این سبک بخشید.

بسیاری معتقدند جیمی هندریکس (Jimi Hendrix)تاثیرگذارترین نوازنده گیتارراک ازدهۀ ۱۹۶۰به بعدبوده وبه نوازندگی گیتار الکتریک ابعادتازه وجدیدی اعطا نموده وتکنیکهاو شیوۀ خاص نوازندگی او،موجبات علاقه مندی بسیاری ازنوازندگان مطرح امروزبه گیتارشده است. هرچندعمرکوتاهی داشت امامیتوان ازاوبه عنوان معلم اول ویکی ازپیشگامان نوازندگی گیتارالکتریک نام برد.

سبک گیتارراک،به زیر گروههای متعددی تقسیم می گردد که بحث درخصوص شاخصه های این سبکها،مقالی دیگرمی طلبد.از گیتاریستهای برجسته امروزاین سبک میتوان به:اینگوی مالمستین(Yngwie Malmsteen)،جو ستریانی (Joe Satriani)،استیو وایSteve Vai))، مایکل آنجلو(Michael Angelo)،اشاره نمود.

گیتارپاپ

شاید نتوان سبک مشخصی رادرنوازندگی گیتار،پاپ نامید.اما آنچه بیش ازهمۀ سبکها توسط مردم شنیده میشود،موسیقی پاپ است وگیتاریکی ازسازهای موردعلاقه شنوندگان این موسیقی است.درواقع یک نوازنده گیتارکه درهریک ازسبکهای موردبحث قبلی فعالیت کرده باشد، میتواند بایک گروه پاپ همکاری نموده وقطعات پاپ را اجرا نماید.چراکه تکنیک نوازندگی ویاآهنگسازی مختص سبک پاپ وجود نداردوتکنیکها،بسته به مهارت وسلیقه نوازنده یا آهنگسازازسبکهای دیگرواردموسیقی گیتارپاپ میشوند،آن هم درفرمتهای ساده تروقابل هضم تربرای شنوندۀ عادی.البته این بدان معنی نیست که نوازنده گیتارسبک پاپ،نمی تواند نوازنده ماهروقابل قبولی باشد.بسیاری ازنوازندگان وآهنگسازان این سبک،باداشتن تجربه های قبلی ازفعالیت درسبکهای متنوع،درسطح قابل توجهی قراردارند.درواقع موسیقی پاپ ونوازندگی گیتاردراین سبک،چندان هم سطحی وساده نیست واین موضوعارتباط مستقیم با سطح درک موسیقیدان وشنوندگان آن موسیقی ازتکنیک موسیقی دارد.

این مطلب را به اشتراک بگذارید:
cloob سبک های مختلف نوازندگی گیتار viwio سبک های مختلف نوازندگی گیتار twitter سبک های مختلف نوازندگی گیتار facebook سبک های مختلف نوازندگی گیتار google buzz سبک های مختلف نوازندگی گیتار google سبک های مختلف نوازندگی گیتار digg سبک های مختلف نوازندگی گیتار yahoo سبک های مختلف نوازندگی گیتار

Related posts:

  1. نگاهی به وضعیت نوازندگی و تدریس گیتار در ایران ۲
  2. آموزش گیتار
  3. Marek Pasieczny نوازنده و آهنگساز گیتار کلاسیک
  4. تجربیات نوازندگی دیوید راسل – باره های غیر معمول
  5. ضبط قطعات برای پیشرفت در نوازندگی
  6. تکنیک شوک در نوازندگی گیتار
  7. شارون ایزبین نوازنده برجسته گیتار کلاسیک
  8. Redmond O’Toole گیتار نوازی همانند ویلونسل
  9. استیل مناسب در نوازندگی گیتار فلامنکو
  10. کنترل فیزیکی در هنگام نوازندگی گیتار کلاسیک