بروس اسپرینگستین

در سال ۱۹۸۹ همکارى بروس اسپرینگستین و E-Street-Band قطع شد. اسپرینگستین کسب تجربه‌هایى انفرادى را دلیل این قدم خواند و باید هم گفت که آلبومهایى که اسپرینگستین به تنهایى و به‌شکل انفرادى تهیه کرده، همواره با استقبال و فروش قابل توجهى روبرو شده‌اند. اما چه چیزیست که اسپرینگستین را از دیگر خواننده‌هاى پرطرفدار و پردرآمد آمریکا متمایز می‌کند؟

 

گیتاریست گروه «ای استریت بند»عبدى کلانترى معتقد است: «تا آنجایی که مربوط به تولید آهنگهای پاپ می‌شود، خیلی متمایزش نمی‌کند. او به هر حال جزو خواننده‌هایی است که همیشه کارهایش پرفروش است و وقتی کنسرت می‌گذارد توی استودیوم های بزرگ چند ده هزار نفری هست و فروشش خیلی بالاست. منتها، خوب، پیام کارهاش اجتماعی و سیاسی ست. ادامه ی سنتی ست توی موسیقی پاپ امریکا که حالت به اصطلاح پوپولیستی دارد، یعنی کارهایش مردمی است. اصولا تصور بر این است که کارهای موسیقی پاپ فقط ایدئولوژی حاکم را بازتولید می‌کند و به نفع پول درآوردن این سوپراستارهاست. منتها، در آمریکا اینجوری نیست.

همیشه در بین توده های مردم آهنگهایی تولید می‌شد که اعم از کارگرهای کارخانه ها، کارگرهای معدن، سیاهپوستهای روی مزارع نیشکر و کارهای موسیقیدان‌هایی مثل «آرلو گاتری» یا «پت سیگر» که اینها دردها و مشغله‌های مردم عادی و کارگرها را منعکس می‌کنند و بعد در سالهای ۶۰ با شروع کار باب دیلن عملا اینها کارهاشان پرفروش هم می‌شود و به اصطلاح می‌آیند توی خط غالب تولید و فروش کارهای موسیقی.»

در سال ۱۹۹۵ ترانه «خیابانهاى فیلادلفیا» از فیلم موفق و انتقادى «فیلادلفیا» جایزه اسکار بهترین ترانه متن فیلم را براى اسپرینگستین به ارمغان آورد. فیلمى با بازیگرى تام هنگس و دانسل واشنگتن که موضوع آن تبعیض در مورد بیمارى مبتلا به ایدز است.

در سال ۱۹۹۶ اسپرینگستین آلبوم سولوى The ghost of Tom Joad را به انتشار رساند که آلبومیست آکوستیک. یکى از ویژگیهاى مهم اسپرینگستین را می‌توان در این دانست که خود ترانه‌سراست و در ترانه‌هایش هم همواره بر آن بوده که مشکلات، معضلات، اندیشه‌ها و احساسات مردم آمریکا به ویژه طبقه کارگر و رنجدیده این کشور را بیان کند.

نقش سیاسی بروس اسپرینگستین

طبیعى است که مسایل اجتماعى رابطه اى تنگاتنگ با روند سیاسى در یک کشور دارند و از این رو، اسپرینگستین را شاید نتوان خواننده‌اى سیاسى تلقى کرد، اما نقش و تاثیر غیرمستیقیم او بر افکار سیاسى آمریکا غیرقابل انکار است.

به گفته عبدى کلانتری: «در عمل، بروس اسپرینگستین فقط در دو سه مورد بوده که خود آستین‌ها را بالا زده و سعی کرده که در عرض این سه دهه فعالیت هنرى موضعى سیاسى بگیرد. سیاسی بودن و تاثیرش بیشتر در محتوای کارهایش هست، از طریق ترانه هایش و سرگذشت آدمهایی که در موسیقی‌اش انعکاس پیدا می‌کند که همان بیشتر آدمهای فقیر و از کارگرها یا آدمهای حاشیه‌ای اجتماع هستند، کسانی که کارشان را از دست داده‌اند، عاشق‌های جوانی که دیگر نمی‌توانند در آن ایدئولوژی حاکم جامعه ی آمریکایی سهیم باشند، فاحشه‌ها … که می‌دانید در موسیقى آمریکا آنقدر انعکاس پیدا نمی‌کنند. اسپرینگستین از آن طریق بیشتر تاثیر گذاشته تا از طریق دخالت مستقیم در سیاست.»

فاجعه یازدهم سپتامبر سال ۲۰۰۱ نه تنها آمریکا را که روند سیاسى جهان را کاملا دگرگون کرد. در تابستان سال ۲۰۰۲ بود که بروس اسپرینگستین آلبوم The Rising را با همراهى گروه قدیمیش E-Street-Band به انتشار رساند، آلبومى که در آن از تلاش براى پشت سر گذاشتن کابوس یازدهم سپتامبر و همچنین آغازى نو و برخاستنى تازه سخن رفته است. آیا می‌توان بروس اسپرینگستین را واقعا صداى مردم آمریکا
دانست، به ویژه بعد از فاجعه یازدهم سپتامبر؟

عبدی کلانتری معتقد است: «هم آرى و هم نه. چون بعد از واقعه ی ۱۱ سپتامبر عملا بین مردم آمریکا نفاق و جدایى افتاد. بعضی ها تسلیم احساسات وطن پرستانه ی خیلی افراطی شدند و فکر کردند که آمریکا امنیت اش به خطر افتاده و باید رفت و یکجوری انتقام گرفت. خود بورس اسپرینگستین بعد از آن واقعه از جنگ افغانستان دفاع کرد و به همین دلیل هم از جانب جناح «چپ» مورد انتقاد قرار گرفت، ولی محتوای کارش باز محتوای وطن‌پرستانه افراطی نداشت. بیشتر سرگذشت آدمهایی بود که درگیر این فاجعه شده‌اند، از جمله کارگرهای آتش‌نشانی، و بعد می‌خواست که مردم آمریکا را بگونه‌اى دور هم جمع کند، احساس وحدت به آنها بدهد، و روحیه‌شان را تقویت کند و از تعصب‌هایشان بکاهد.»

اسپریگستین در آخرین قبلی خود، یعنى «شیاطین و غبار» هم به بهترین وجه تواناییش را در بیان معضلات و مشکلات اجتماعى به نمایش گذاشته و ترانه هایى در این آلبوم ارائه کرده که هر کدام داستانى شاعرانه هستند. در ترانه «شیاطین و غبار» که با خود آلبوم هم اسم است، صحبت از سربازی است که تفنگ در دستش می‌گذارند و به او می‌گویند، می‌روی که از آزادی دفاع بکنی و خدا با توست. می‌‌رود به میدان و می‌بیند نه خدایی در کار هست و نه آزادی و عملا دچار شک می‌شود و با تردید و ناباوری برمی‌گردد. داستان سربازهایی که از جنگ برمی‌گردند همیشه در کار بورس اسپرینگستین بوده است.»

طیف موضوعاتى که اسپرینگستین در ترانه هاى این آلبوم به آنها پرداخته، بسیار گسترده است، از مسایل مذهبى گرفته، تا سرنوشت مهاجران مکزیکى و داستان سرخوردگى مردى که به یاد معشوق به آغوش یک روسپى پناه میبرد. دقیقا بیان این مشاهدات اجتماعیست که نقش بسزایى در محبوبیت اسپرینگستین داشته است

پیشتیبانی از نامزد دمکراتها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا

همانطور که در پیش اشاره شد، این خواننده ۵۸ ساله پرآوازه آمریکایى جهت‌گیری‌هاى سیاسى هم داشته، از جمله طرفداریش از جان کرى، رقیب جرج دبلیو بوش در انتخابات گذشته ریاست جمهورى آمریکا.

عبدى کلانترى با وجود این بر این عقیده است که: «بورس اسپرینگستین، اهمیتش واقعا در این موضعگیری‌های مقطعی نیست. بیشتر در کارش است و فروش کارش، و اینکه کسانی که به موسیقی او گوش می‌کنند مردم عادی هستند که واقعیت‌های زندگی خودشان را در کارهاى او منعکس می‌بینند. و آن هست که هیچوقت اهمیتش کم نمی‌شود. همیشه بوده و اسم بروس اسپرینگستین هیچوقت فراموش نشده. هر آلبومش که می‌آید یک واقعه مهم محسوب می‌شود.»

آخرین آلبوم بروس اسپرینگستین تحت عنوان Magic به تازگی روانه بازار شده که به سرعت نیز در صف آلبومهای پرفروش روز آمریکا قرار گرفت.