نویسنده :
حامد فتحی نوازنده و مدرس گیتار
info@hamedfathi.com
در دنیای موسیقی جز وقتی صحبت از اسطوره های فراموش نشدنی این سبک میشود بی هیچ اغراقی باید از چارلی پارکر یاد نمود. نوازنده ای که در زندگیش فراز و نشیب های زیادی را بخود دیده اما همگان وی را بعنوان یکی از شخصیت های بنیادین این موسیقی می شناسند .Charles Parker در ۲۹ آگوست سال ۱۹۲۰ در شهر کانزاس آمریکا بدنیا آمد . در خانواده ای نه چندان با ثبات . وی لقب “Bird” را برای خود انتخاب نمود عنوانی که بر روی بسیاری از کارهایش میتوان مشاهده کرد مانند : Yardbird Suite
برخلاف دیگر مشاهیر موسیقی در کودکی استعداد چندانی از خود نشان نداد هرچند شرایط نامساعد خانوادگی نیز عاملی بود تا مانع بروز توانایی های وی شود. پدرش فردی معتاد به الکل بود و بیشتر اوقات در خانه حضور نداشت و بعنوان یک خواننده و نوازنده پیانو درکلوپهای مخصوص سیاهان که به آن T.O.B.A می گفتند کار مینمود و مادرش نیز شبها در یکی از فروشگاه های زنجیره ای کار میکرد.
اما علاقه وی به موسیقی از زمانی شروع شد که نوازنده جوانی که ترومبون مینواخت به وی اصول بداهه نوازی را آموخت و شاید مهمترین تاثیر را در زندگی پارکر همین اشنایی با این نوازنده و معلوماتی بود که از وی فراگرفت.
در سن ۱۱ سالگی بود که شروع به نواختن ساکسیفون نمود و در ۱۴ سالگی توانست وارد گروه موسیقی مدرسه شود اما پارکر جوان توانایی خرید ساز را نداشت و به همین دلیل ساکسیفون را از مدرسه قرض میکرد . عدم تمرینات پیوسته با گروه و همچنین عدم اشنایی آکادمیک وی با موسیقی باعث شد تا از گروه اخراج شود . این ناملامتی هایی که در دوران نوجوانی بر فعالیت وی روی داد باعث شد تا مایوس نشود بلکه سعی و تلاش خود را بیشتر نماید.
وقتی تنها ۱۷ سال سن داشت توانست با Jo Jones که نوازنده درام بود در کنسرتی شرکت نمود. همین همکاری باعث شد تا پارکر موسیقی را بصورت جدی تری دنبال کند و سعی کند اجرایش را چه از نظر کیفیت و تکنیک بالا تر ببرد. پس شروع به یادگیری بلوز نمود. پارکر در مصاحبه ای عنوان میکند که پس از آن در حدود ۳ الی ۴ سال روزانه بیش از ۱۵ ساعت وقت خود را به تمرین اختصاص میداده است .
در آن دوران وی همراه با گروههای مختلفی به اجرا در جز کلوب های مختلف میپرداخت . در سال ۱۹۳۷ به گروه McShann که نوازنده پیانو بود پیوست و با این گروه در کلوپهای شبانه در نقاط مختلف آمریکا مانند شیکاگو و نیویورک به اجرا پرداخت و اولین ضبط خود را همراه با این گروه انجام داد.
در سال ۱۹۳۹ همراه با گروه به شهر نیویورک رفت و فعالیت خود را در زمینه موسیقی با جدیت بیشتری ادامه داد هر چند در این بین کارهای دیگری همچون شستن ظرفها در رستوران و غیره را نیز برای کسب در آمد انجام میداد. در یکی از رستورانهایی که کار مینمود نوازنده مشهور پیانو Art Tatumشبها در آنجا به اجرا برنامه میپرداخت که شیوه نوازندگی یعنی سرعت بالا در اجرای آرپز و هارمونی پیچیده در پارکر تاثیر زیادی گذاشت .
در سال ۱۹۴۲ تصمیم به ترک گروه McShann نمود و بمدت هفت ماه با Earl Hines به نوازندگی پرداخت. و پس از آن با گروهی از نوازندگان جوانی چون Dizzy Gillespie, Thelonious Monk, Charlie Christian, و Max Roach و Kenny Clarke در کلوبهای مختلف به نوازندگی میپرداخت.و در همان زمان نیز پارکر توانست نت خوانی را از مدرس موسیقی با نام Maury Deutschفرا گیرد.
شاید این دوره یعنی از سال ۱۹۴۲ تا ۱۹۴۳ و فعالیت این عده از موزیسینهای جوان جز را نقطه درخشان موسیقی جز دانست. و آنهم معرفی شاخه ای جدید از موسیقی جز با عنوان Bebop و پارکر را باید پدید آورنده این سبک از موسیقی جز دانست ( سبکی بر پایه سرعت بالا و بداهه نوازی که بر مبنای هارمونی بیشتر بود تا ملودی )در هر حال وی همراه با گروهش در کانون های مهم موسیقی جز آن زمان به اجرا میپرداختند .
سبک Bebop با مخالفت بسیاری از پیشکسوتان جز روبرو شد اما عده معدودی چون Coleman Hawkins و Benny Goodman از آن استقبال نمودند .
پس از آن بود که وی دست به ساخت قطعات گوناگون و اجرای آن نمود . شیوه نوازندگی وی و همچنین صدایی که از سازش پدید می اورد موجب تحسین تمامی علاقمندان و نوازندگان جز بود.
اما نقطعه تاریک زندگی پارکر اعتیاد وی به هروئین بود . و سپس جایگزینی آن به الکل که باعث وی تا نتواند انچنان که شایسته وی میباشد فعالیتهای خود را ادامه دهد .
تا جایی که برای رفتار غیر عقلانی وی در یک هتل از سوی پلیس دستگیر شد و بمدت شش ماه در بیمارستان روانی تحت درمان قرار گرفت.
اما پس از خارج شدن از بیمارستان و ترک اعتیادش بار دیگر به دنیای نوازندگی بازگشت و برترین آثار خود را در این دوران ضبط و اجرا نمود.
در دهه ۵۰ دنیای جز زیر سلطه پارکر قرار گرفت. بسیاری از موزیسین ها قطعات تکنوازی وی را برای سازهای خود تنظیم نمودند و شیوه و سبک نوازندگیش و ابداعاتش در موسیقی موجب این شد تا بسیاری از نوازندگان ان زمان به پیروی از وی بپردازند .
اما این ستاره درخشان موسیقی جز در ۱۲ مارس سال ۱۹۵۵ در زمانی که تنها ۳۴ سال سن داشت درگذشت. در تحقیقات پزشکی که برای یافتن علت مرگ وی صورت گرفت مرگ وی را ناشی از سرطان خون و ذات الریه تشخیص دادند . فردی ۳۴ ساله اما با بدنی به سن اشخاص ۶۰ ساله که عامل اصلی مرگ وی تاثیرات شدیدی بود که مواد مخدر بر جسم وی گذاشته بود .
هر چند عمر چارلی پارکر بسیار کوتاه بود اما تاثیری که بر موسیقی جز گذاشت ماندگار بود و در حال حاضر نیز بسیاری از نوازندگان جز وی را یکی از الگوهای خود در موسیقی قرار میدهند.
برخی از آثار منتخب وی :
* Savoy (1944-1949)
* Dial (1945-1947)
* Verve (1946-1954)
* Live at Townhall w. Dizzy (1945, first released in 2005)
* Bird and Diz Carnegie Hall (1947)
* Bird on 52nd Street (1948)
* Jazz at the Philharmonic (1949)
* Charlie Parker All Stars Live at the Royal Roost (1949)
* Charlie Parker with Strings (1950, first released in 1981)
* One Night in Birdland (1950)
* Bird at the High Hat (1953)
* Charlie Parker at Storyville (1953)
* Jazz at Massey Hall (1953)
هیچ مطلب مرتبطی وجود ندارد