۵۰ سال Kind of Blue، پرفروش‌ترین آلبوم موسیقی جاز

منبع : صدای المان
نویسنده: شهرام احدی
تحریریه: کیواندخت قهاری

اواخر زمستان ۱۹۵۹، استودیویی در نیویورک و مایلز دیویس به همراه پنج نوازنده‌ی دیگر که در ازای ۴۸ و نیم دلار دستمزد برای اجرا و ضبط آمده‌اند. در دو جلسه‌ی هم‌نوازی، پرفروش‌ترین آلبوم تاریخ جاز شکل می‌گیرد: Kind of Blue.

آلبوم Kind of Blue که در روز ۱۷ اوت ۱۹۵۹ به انتشار رسید و اکنون پنجاه سال از عمرش می‌گذرد، آلبومی است که باید آن را در کلکسیون هر شنونده‌ی موسیقی جاز دید. این آلبوم شاید از معدود آلبوم‌های موسیقی جاز باشد که طرفداران ژانرهای مختلف از پاپ گرفته تا راک و حتی کلاسیک هم با آن به راحتی رابطه برقرار می‌کنند.

سفر به مقصدی ناآشنا

در روز دوم ماه مارس سال ۱۹۵۹، هنگامی که مایلز دیویس، یکی از چهره‌های برجسته‌ی موسیقی جاز پنج نوازنده‌ی دیگر را برای هم‌نوازی و ضبط آلبوم به استودیوی معروف کلمبیا در نیویورک فراخوانده بود، حتی خواب آن را هم نمی‌دید که حاصل این همنوازی به یکی از پرنفوذ‌ترین آثار موسیقی و پرفروش‌ترین آلبوم موسیقی جاز بدل شود.

مایلز دیویس در کنسرتی در سال ۱۹۸۷مایلز دیویس در نخستین جلسه‌ی هم‌نوازی هیچ تصور مشخصی از شکل قطعات نداشت و به جای برگه‌های نت، تنها طرح‌هایی اولیه از گام‌های موسیقی که مد نظر داشت را به نوازندگان داد تا دست کم چارچوبی را که قرار بود در آن بداهه‌نوازی شود، ترسیم کند.

دیویس که آن زمان ۳۳ سال داشت و در صحنه‌ی موسیقی جاز اسم و رسمی به هم زده بود، پس از پایان همکاری‌اش با چارلی پارکر در پی شیوه‌ی بیان و زبانی تازه بود و در تلاش رهاندن خود از سبک “بی‌باپ” که سبک محبوب و حاکم آن دوران محسوب می‌شد.

او که خود ترومپت می‌زد، به همراه پنج نوازنده‌ی دیگر، جولین آدرلی (ساکسیفون آلتو)، جان کولترین (ساکسیفون)، پل چمبرز (باس)، جیمی کوب (درامز) و بیل اوانس (پیانو) راهی را پیش گرفت که صاحب‌نظران و منتقدان موسیقی آن را شروع انقلاب تازه‌ای در آن سال‌ها می‌دانند.

آرامش و تأمل به جای شتاب

دیویس و همراهانش در هم‌نوازی و بداهه‌نوازی‌هایی که در آلبوم Kind of Blue تجربه کرده و ارائه می‌دهند، به جای آکوردهای فشرده و پرشتاب مرسوم آن دوران، شنونده را به سفری آرام می‌برند که در آن طیف گسترده‌ی گام‌های موسیقی نقش بازی می‌کنند.

به ویژه دیوس و اوانس قصد داشتند با الهام از آثار آهنگسازان موسیقی کلاسیک چون بارتوک و راول امکانات و مرزهای موسیقی مودال را تجربه کنند که بر پایه‌ی گام‌هایی غیر از گام‌های معمول مینور و ماژور حرکت می‌کند و به ویژه در موسیقی شرقی می‌توان آن را مشاهده کرد.

مایلز دیویس، شیفته‌ی تجربه کردن ژانرهای مختلفمایلز دیویس که از همان اواسط دهه‌ی پنجاه میلادی جایی برای خود در صحنه‌ی موسیقی جاز باز کرده بود، برخلاف بسیاری از موزیسین‌های آن دوران که بیش از همه از راه نوازندگی و اجرا در کلوب‌های جاز زندگی خود را می‌گذراندند، به این موقعیت دست یافته بود که از طریق ضبط و اجراهای استودیویی امرار معاش کند.

شرکت تهیه‌ی موسیقی کلمبیا که در خیابان سی‌ام نیویورک یک کلیسای قدیمی ارتودوکس را به یک استودیو بدل کرده بود، آن را در دو جلسه در اختیار مایلز دیویس قرار داد. پیش از نخستین جلسه‌ی هم‌نوازی Kind of Blue دیویس، طبق تعرفه‌های آن زمان برای اجرایی سه ساعته، به هر یک از نوازنده‌ها ۴۸ و نیم دلار دستمزد پرداخت کرد. تنها در قطعه‌ی So What که نخستین قطعه‌ی آلبوم است، وینتون کلی Wynton Kelly نوازندگی پیانو را برعهده داشت و در باقی اجرا جای خود را به بیل اوانس داد.

در اولین جلسه‌ی هم‌نوازی در روز دوم مارس کار ضبط تنها سه قطعه به پایان رسید، اجرا و ضبط سه قطعه‌ی دیگر در جلسه‌ای دیگر که در روز ۲۲ آوریل همان سال برگزار شد، صورت گرفت و نسخه‌ی نهایی آلبوم سرانجام در تاریخ ۱۷ اوت ۱۹۵۹ انتشار یافت.

آلبوم Kind of Blue تا کنون بیش از شش میلیون بار به فروش رفته و از این رو می‌توان آن را پرفروش‌ترین آلبوم تاریخ موسیقی جاز دانست. این آلبوم در رده‌بندی ۱۰۰ آلبوم برتر موسیقی که از سوی نشریه‌ی معتبر “رولینگ استون” منتشر شده، مکان دوازدهم را به خود اختصاص داده که این خود نیز نشان‌دهنده‌ی اهمیت و محبوبیت آن است

Related posts:

1. جرج بنسون
2. اسکار موسیقی فلامنکو
3. مصاحبه با میگوئل پودا، خواننده موسیقی فلامنکو
4. مانولو سانلوکار : فلامنکو مشکل ترین سبک موسیقایی شرقی است
5. آلبوم زریاب از پاکو دلوسیا
6. مناسب ترین ساز، مناسب ترین هزینه