نویسنده :
حامد فتحی نوازنده و مدرس گیتار
info@hamedfathi.com
بارها سوالاتی در زمینه مترونوم پرسیده شده است . ۱= مترونوم چیست و چه کار بردی دارد۲= از چه زمانی باید با این وسیله کار کرد ۳= آیا نوازندگان حرفه ای نیز لزومی برای استفاده از آن دارند ۴= مترونوم آیا تاثیری بر تکنیک نوازندگی نیز دارد
۱= مترونوم در سال ۱۸۱۴ توسط شخصی به نام Maelzel – 1772 – 1838 صورت گرفت ..
در موسیقی قطعات دارای سرعتهای مشخص و همچنین ریتم های مختلفی هستند . برای کنترل بر روی سرعت و همچنین ریتم قطعات .
مثال : اگر شما قطعه ای را شروع میکنید فرض میگیرید سیاه برابر ۶۰ میباشد پس شما باید در یک دقیقه ۶۰ نت سیاه اجرا کنید و اگر سیاه مساوی ۴۰ بود شما باید در یک دقیقه چهل نت سباه اجرا کنید.
اگر نت شما چنگ بود و هر نت چنگ مساوی ۶۰ شما باید ۶۰ نت چنگ را در یک دقیقه اجرا کنید . و به همین ترتیب دولاچنگ و غیره
اما در زمینه ریتم – مترونوم نیز کمک شایانی به شما میکند بر فرض در ریتم ۴/۳ شما میدانید سر ضرب ( آکسان – تاکید ) بر روی ضرب اول و با مترونوم و تعین ریتم قطعه میتوانید این تاکیدات را در قطعات رعایت نمایید ویا حتی در تمریناتی مانند گام که تغییرات ریتمیک یکی از شیوه های تمرینی موثر میباشد.
مترونم دستگاه بسیار مفیدی است که استفاده از آن امروزه در دنیا، عملی بسیار مرسوم می باشد. مترونوم نه تنها ریتم صحیح و بدون خطا و نوسانی را به نوازنده ارائه می کند بلکه دایره زمانی و محدوده ضربی هر یک از ریتم های مختلف از کندترین تا سریعترین -مانند لارگو(Largo)- آداجیو(Adagio)- آلگرو(Allegro)، پرستو(Presto) و غیره را در اختیار نوازنده می گذارد.
۲=
از ابتدا یک هنر جوی موسیقی باید شیوه کار با این وسیله را از سوی استاد خویش فرا بگیرد.
بسیاری هستند که میگویند دلیلی بر این امر وجود ندارد و نباید هنرجو را درگیر این مساله کرد چرا که در ابتدا بالا بردن مهارت در انگشتان در هنرجو مهم است.
در پاسخ باید گفت این هنر یک استاد گیتار میباشد که تمرینات بسیاری را برای بالا بردن مهارت تکنیکی هنرجوی خود داشته باشد . استفاده از مترونوم باعث میشود طی مدت زمان هنرجو دارای تکنیکی تمیز ریتم شود و این نکته بر هیچ نوازنده ای پوشیده نیست که یکی از مهمترین تمرینات برای بالا بردن تکنیک استفاده از مترونوم در گام نوازی میباشد.
نکته دیگر که گفته میشود : استفاده از ضربات پا بجای مترونوم
متاسفانه این روش نیز هنوز در تعلیمات دیده میشود . هنرجوی تازه کار بعلت اینکه هنوز اعصاب تفکیک شده ای ندارد ضربات پای وی بر اساس نواختنش میباشد !
یعنی در جایی ممکن است سریع بنوازد – ضربات پا سریع میشودند – و در قسمتهای دشوار نیز کند شده و به همین روال نیز قطعه را کند میکنند .
و با گذشت زمان تصور نادرستی از ریتم در ذهن وی شکل میگیرد که در آینده او را بشدت دچار مشکل خواهد نمود.
مترونوم دیجیتالی
مترونوم مکانیکی
۳= تمامی نوازندگان حرفه ای گیتار بر لزوم استفاده از مترونوم تکیه دارند در بسیاری از قطعات که دچار درگیری های ریتمیک میشوید استفاده از مترونوم روش مناسبی برای درک ریتم قطعه میباشد .
در برخی از قطعات میبینیم که برخی از قسمتهای قطعه را سریعتر میزنیم و قسمتهای دیگر با سرعتی دیگر و این تفاوت سرعت میتواند ناشی از ضعف تکنیکی در جمله مورد نظر باشد . اما سرعت واقعی شما همان سرعت قسمت مشکل میباشد! پس باید با تمرین با مترونوم این نقیصه را برطرف سازید.
بسیاری از نوازندگان بالاخص در ایران تفکر ناصحیحی نسبت به مترونوم دارند :
عده ای اعتقاد دارند موسیقی بیان آزاد نوازنده است و نیابید یک قطعه موسیقی بصورت مترونومیک ادا شود :
۱= باید گفت این عده تنها آخرین مرحله از نوازندگی را میبینند – بله در نهایت این شما هستید و تفسیرتان بر روی قطعه آنهم تفسیری که دانش موسیقی و تجربه در پس ان باشد . احساس در نوازندگی مهم است اما احساسی که پشتوانه قوی از لحاظ دانش وفهم موسیقی داشته باشد .
هر چند به مرور زمان و پیشرفت در ریتم خوانی میتوان کمتر از این وسیله در قطعت استفاده کرد اما برای رسیدن به این مرحله به تمرینات بسیاری نیاز دارید.
اما:
در کشوری که بسیاری موسیقی را از سنین جوانی شروع میکنند نه خردسالی و ضعف های بسیاری در شروع هست – عدم درک ریتم – ضرب – ضعیف بودن گوش و غیره باید از شیوه های مرسوم و علمی برای رفع این نواقص استفاده کرد.
برای اجرا قطعه بهتر است اتدا از نظر ریتم آنرا مورد آزمایش قرار دهید اگر شما میتوانید قطعه ای را بدون هیچ نقصی بنوازید و مشکل تکنیکی وجود نداشته باشد با مترونوم میتوانید به سهولت قطعه مورد نظر را به اتمام برسانید. و در نهایت میتوانید تفسیر خود را بر روی قطعه اعمال نمایید.
یکی از مشکلات در نوازندگی گیتار این میباشد که بسیاری از مشکلات خود آگاه هستند و سعی میکنند که با سریع زدن قطعه آنرا بپوشانند.
و اینکه با دیدن نوازندگان حرفه ای و گوش دادن به این قطعات فکر نکنید که این نوازنده بدون توجه به این مسائل قطعات را اینگونه مینوازند بلکه این قطعه و این اجرا ناشی از سالها تمرین و ممارست و کسب دانش در زمینه های مختلف موسیقی میباشد.
یک تمرین:
قطعه ای که به ان تسلط دارید را انتخاب کرد بر فرض ما آنرا با سرعت هر سیاه برابر ۱۰۰ اجرا میکنید حال با مترونوم این قطعه را با سرعت ۴۰ اجرا نمایید ! هر چند این تمرین برای شما خسته کننده بنظر می آید اما با این تمرین متوجه خواهید شد که چه نکاتی و چه هویتی در تک تک نتهای موسیقی وجود دارد .
این تمرین یکی از تمرینات عادی و مرسوم در بسیاری از نوازندگان حرفه ای گیتار بین الملی میباشد.
و اینکه میبینید نوازندگان حرفه ای گیتار با چه ظرافتی و زیبایی قطعات را اجرا میکنند و به اصطلاح میگوییم تمیز میزنند این است که به هر نتی بها میدهند نه اینکه قطعه را بزنند و بدلخواه خود هر کجا راحت تر بود سریعتر بزننند و هر کجا سخت و مشکل بود با سرعت زیادی آنرا پنهان کنند و یا خارج از ریتم بنوازند!
۴=
اینکه مترونوم کمکی در جهت پیشرفت تکنیک در نوازنده میکند جای هیچ شک و شبه های نیست استفاده از مترونوم توسط تمامی نوازندگان سبکهای موسیقی چه راک – کلاسیک و غیره توصیه شده است.
بعنوان مثال یکی از شیوه های بالا بردن سرعت در گام و آرپز استفاده از مترونوم و تغییرات ریتمیک میباشد . واینکه بدون این وسیله شما نمیتوانید سرعت و تکنیک خود را در اوج توانایی که دارید بکار ببرید.
در مطالب آتی به سراغ تکنیک های پیشرفته و مختلف استفاده از مترونوم در قطعات و تمرینات میپردازیم
در حال حاضر در بازار مترونومهای دیجیتالی و مکانیکی وجود دارد که مترونومهای دیجیتال امکانات بیشتری دارا میباشند از جمله داشتن تیونر و امکان تغییرات ریتمیک فراوان .
و مترونوهای زیادی هم به صورت نرم افزار وجود دارد که در این قسمت شما میتوانید آنرا دانلود کنید:
Related posts:
- چگونگی استفاده از مترونوم جهت بهبود تمرینات
- آنالیز اتودهای لئو براور- شماره۴
- جو ستریانی – پیدا کردن نت
- تکنیک شوک در نوازندگی گیتار
- اجرای یک قطعه از ابتدا تا پایان
- تغییرات ریتمیک در جملات برای رفع مشکلات تکنیکی و ذهنی
- آنالیز اتودهای لئو براور- شماره۱
- آنالیز اتودهای لئو براور- شماره۲
- Manha de Carnaval لوئیز بونفا
- پیدا کردن نت