کارکرد اتودها : اتود در معنایى که امروزه از آن استنباط مى شود، عبارت است از قطعه اى موسیقایى که هدف اصلى از اجراى آن به طور کلى ارتقاى مهارت و توانایى اجراکننده در امر نوازندگى است. البته مى توان اتودها را در طبقه بندى هاى بى شمار در نظر گرفت و یکایک آنها را مورد بررسى قرار داد.
اما باید اعتراف کرد که در نحوه رتبه بندى و نیز دسته بندى آثار این ژانر رویکردهاى بى شمارى ممکن است اتخاذ شود و خلاصه اینکه در این باب نمى توان نظرى قطعى ارائه داد. در بسیارى از اتودهاى موجود در تاریخ موسیقى نمى توان مشخصه موسیقایى قابل توجهى یافت. به عبارت دیگر این دسته از قطعات اساساً فاقد جنبه هاى ارزشمند موسیقایى هستند و صرفاً نوازنده را به کارى ماهیچه اى و مکانیکى وادار مى کند تا جایى که نوازنده پس از صرف مدت زمانى در تمرین آنها موضوع اصلى یعنى «موسیقى» را به کل فراموش مى کند
و تمام توجه خود را معطوف به فرایند نوازندگى مى سازد و بدین ترتیب فرایند اتودنوازى که در خدمت نوازنده براى اجراى هر چه صحیح تر و اصیل تر «موسیقى» است، به امرى «ضدموسیقایى» تبدیل مى شود و نوازنده در طول مدت نواختن آن به تنها چیزى که توجه نمى کند، خود موسیقى است؛ دغدغه او در این حال تماماً اجراى درست جملات، پرش ها، آکوردها، آرپژها، نحوه انگشت گذارى، رسیدن به سرعت مورد نظر و غیره خواهد بود.
به عکس آهنگسازانى در تاریخ موسیقى بوده اند که در تصنیف اتودها علاوه بر جنبه هاى «اتودیک» فاکتورهاى والاى موسیقایى را نیز لحاظ کرده اند. البته این دسته از آثار از نظر تعداد چندان پرشمار نیستند، لیکن جایگاه ثابت و مهمى را در برنامه کارى نوازندگان به خود اختصاص داده اند.
از میان این دسته آثار شاید شاخص ترین نمونه اتودهاى شوپن (پیانو ) باشند. این اتودها که جایگاه شان از لحاظ مکانیکى در میان مرزهاى دوردست نوازندگى (از لحاظ دشوارى) قرار دارد، از لحاظ موسیقایى جزء برجسته ترین شاهکارهاى تصنیف شده توسط این آهنگساز لهستانى هستند.
نکته:از اتودهای مشهور گیتار کلاسیک میتوان به اتودهای کارکاسی – فرناندو سور – آگوادو – ویلا لوبوس اشاره کرد
نکته دیگرى که اشاره به آن ضرورى به نظر مى رسد، اینکه در میان قطعات ادبیات موسیقى هستند آثارى که الزاماً عنوان «اتود» را با خود نمى کشند، اما کارکردشان به هیچ وجه از اتودهاى مشهور کمتر نیست و برعکس قطعاتى که با نام اتود شناخته مى شوند، اما در طول زمان و با پیشرفت متدهاى نوازندگى کارایى خود را از دست داده اند و واژه اتود براى آنها صرفاً عنوانى صورى محسوب مى شود.
نویسنده : حامد فتحی
info@hamedfathi.com
هیچ مطلب مرتبطی وجود ندارد